بررسی اثر سرما و یخبندان روی درختان انار در استان یزد

مناطق‌ خشک، از جمله استان یزد، محل اصلی کشت و کار و تولید اقتصادی انار کشور می­باشد. پایین بودن مقدار بارندگی، تابستان­های گرم و خشک، زمستان­های سرد و سوزان و تنش­های محیطی، به­ویژه خشکسالی و سرمازدگی، از ‌ویژگی­های‌ اقلیمی این مناطق است. بر اساس داده­های مهم اقلیمی، سرما و یخبندان سال 1386 یک رویداد کم­­نظیر برای این مناطق بود. بنابراین بررسی اثرات آن بر روی درختان انار بلافاصله پس از وقوع شروع و به مدت 2 سال ادامه یافت. در اجرای این تحقیق از 180 باغ انار در مناطق عمده­ی انارکاری استان یزد بازدید و ضمن بررسی آثار خسارت در محل و مصاحبه با باغ­دار نسبت به تکمیل پرسش­نامه اقدام شد. فرضیات این قسمت از تحقیق، براساس داده­های به­دست آمده از پرسشنامه و با استفاده از آزمون میانگین یک جامعه (T-Test) در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. به­ طور همزمان، با نظر گرفتن شرایط اقلیمی و به روش نمونه­برداری خوشه­ای، تعداد 22 محل و در هر محل 3 باغ با کیفیت مدیریتی خوب، متوسط و ضعیف در مناطق عمده انارکاری استان انتخاب گردید. سپس در هر باغ، به­صورت تصادفی، تعداد 10 اصله درخت هم سن، از رقم غالب منطقه انتخاب و عوامل مورد نظر، از جمله شدت خسارت سرما، روی آنها بررسی و یادداشت برداری شد. فرضیات مطرح در این قسمت نیز براساس داده­های حاصل از مشاهده و بررسی در محل، با استفاده از آزمون میانگین دو جامعه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد بیش­تر باغ­های انار استان به میزان قابل توجهی از سرما و یخبندان دی ماه 1386 خسارت دیده­اند. همچنین درختان انار شیرین نسبت به ترش، ارقام پوست سفید نسبت به پوست قرمز، درختان مسن نسبت به جوان و باغ­های با مدیریت ضعیف در مقایسه با باغ­های با مدیریت خوب، روی مؤلفه­های عملکرد، کیفیت میوه و درخت آسیب بیشتری دیدند. اما، در یخبندان­های شدید این مقاومت شکسته شده و خسارت بر روی تمام ارقام مشاهده می­گردد. ریشه درختان انار سرمازده در تمام مناطق و در تمامی ارقام، اعم از جوان یا مسن و با مدیریت ضعیف یا خوب، حتی در دمای ˚C 24- سالم مانده و پاجوش فراوان تولید نموده­اند.